Nghề biên kịch là một trong những nghề đòi hỏi sự sáng tạo và tưởng tượng cao, đồng thời cũng là một nghề đem lại nhiều thử thách và cơ hội để bạn phát triển bản thân. Dưới đây là những điều thú vị về nghề biên kịch mà bạn nên biết
Nhà biên kịch là gì ?
Nhà biên kịch là người chịu trách nhiệm viết kịch bản (script) cho các tác phẩm nghệ thuật như phim ảnh, sân khấu, truyền hình, quảng cáo và sự kiện. Công việc của nhà biên kịch là xây dựng câu chuyện, tạo ra các nhân vật, điều chỉnh các tình tiết và diễn biến câu chuyện để tạo ra một sản phẩm đáp ứng nhu cầu của công chúng và đáp ứng mục đích sản xuất của nhà sản xuất. Nhà biên kịch cần phải có khả năng sáng tạo, phân tích kỹ năng, khả năng tưởng tượng và khả năng viết lách tốt.
Không, tác giả và nhà biên kịch là hai vai trò khác nhau trong quá trình chuyển thể tác phẩm văn học thành phim. Tác giả là người sáng tác ra tác phẩm gốc, trong khi nhà biên kịch là người viết kịch bản cho phim chuyển thể từ tác phẩm gốc đó.
Khi một tác phẩm văn học được chuyển thể thành phim, nhà sản xuất phim thường thuê một nhà biên kịch để viết kịch bản cho phim. Nhà biên kịch có thể phải thực hiện việc dịch và tóm tắt cốt truyện, phát triển những nhân vật và tạo ra lời thoại phù hợp cho phim. Công việc của nhà biên kịch là tạo ra một kịch bản phù hợp với yêu cầu của sản xuất phim và đồng thời giữ được tinh thần và cốt truyện của tác phẩm gốc.
Vì vậy, tác giả và nhà biên kịch là hai vai trò khác nhau trong quá trình chuyển thể tác phẩm văn học thành phim.
Có rất nhiều tác phẩm điện ảnh thành công trên thế giới do các nhà biên kịch không xuất thân từ giới nghệ thuật sáng tạo ra.
Những người này có thể là kỹ sư, nhà văn, luật sư, kế toán hay nhà quản lý, nhưng họ đều có tài năng và sự đam mê với điện ảnh, đó là lý do tại sao tác phẩm của họ lại được yêu thích và đánh giá cao.
Một trong những điểm thú vị của tác phẩm điện ảnh khi những nhà biên kịch không xuất thân từ giới nghệ thuật đó là sự đa dạng và sáng tạo trong cách xây dựng nội dung. Với những kinh nghiệm và kiến thức từ ngành nghề khác, những nhà biên kịch này thường mang đến những góc nhìn mới lạ và phong phú về cuộc sống và xã hội, đồng thời giúp tác phẩm trở nên độc đáo và thu hút sự chú ý của khán giả.
Ngoài ra, sự đa dạng về kiến thức và kinh nghiệm của những nhà biên kịch này cũng giúp cho các tác phẩm điện ảnh trở nên phong phú và đa chiều hơn về mặt tâm lý nhân vật và cảnh quan. Họ có thể kết hợp các yếu tố nhân văn, xã hội, lịch sử, tâm lý học và khoa học để tạo ra một tác phẩm điện ảnh hoàn chỉnh và sâu sắc.
Thêm vào đó, các nhà biên kịch không xuất thân từ giới nghệ thuật thường có khả năng quản trị cảm xúc và kiến thức xã hội tốt, điều này giúp họ tạo ra những tác phẩm điện ảnh đầy cảm xúc và lôi cuốn, mang lại những trải nghiệm đáng nhớ cho khán giả.
Một vài ví dụ về những nhà biên kịch này :
- Aaron Sorkin – ông từng làm việc trong lĩnh vực luật, nhưng trở thành một trong những nhà biên kịch tài năng nhất Hollywood, với các tác phẩm đình đám như The Social Network, Moneyball, A Few Good Men, The West Wing, v.v.
- Quentin Tarantino – ông từng làm việc trong một cửa hàng video và chăm sóc vườn cây, trước khi trở thành một trong những đạo diễn, nhà sản xuất và biên kịch tài năng nhất của Hollywood, với các tác phẩm nổi tiếng như Pulp Fiction, Kill Bill, Inglourious Basterds, v.v.
- Diablo Cody – bà từng làm việc trong ngành truyền thông quảng cáo trước khi trở thành một nhà biên kịch tài năng, giành giải Oscar cho bộ phim Juno.
- Tony Gilroy – ông từng làm việc trong ngành quảng cáo trước khi trở thành một trong những nhà biên kịch và đạo diễn tài năng nhất của Hollywood, với các tác phẩm như The Bourne Identity, Michael Clayton, v.v.
- J.D. Salinger – ông là một nhà văn nổi tiếng, nhưng cũng đã từng làm việc trong lĩnh vực giải phẫu học trước khi trở thành một trong những nhà biên kịch và nhà văn tài năng của Mỹ, với các tác phẩm đình đám như The Catcher in the Rye, Nine Stories, v.v.
Điều này cho thấy rằng, để trở thành một nhà biên kịch tài năng, không chỉ cần có kiến thức về viết lách mà còn cần phải có một sự đa dạng về kinh nghiệm và kiến thức.
Ngoài kỹ năng viết lách, các nhà biên kịch cũng cần phải có khả năng quản trị cảm xúc và hiểu biết về xã hội, văn hóa và tâm lý của con người. Điều này giúp họ tạo ra những nhân vật và câu chuyện đa chiều, phong phú và chân thực hơn.
Trong thực tế, nhiều nhà biên kịch tại Việt Nam thường học về nghệ thuật, tiểu thuyết, hoặc văn học, và thiếu kinh nghiệm và kiến thức trong các lĩnh vực khác như kinh doanh, xã hội học, tâm lý học, v.v…
Hiện nay ở Việt Nam, các đạo diễn đang đảm nhận luôn vai trò của một nhà biên kịch.
Có rất nhiều đạo diễn đang đảm nhận cả vai trò của một nhà biên kịch trong các bộ phim điện ảnh hoặc truyền hình. Điều này thường xảy ra trong các dự án điện ảnh có kinh phí thấp hoặc áp lực thời gian lớn. Với vai trò nhà biên kịch, đạo diễn sẽ phải đảm nhận nhiều công việc, từ viết kịch bản, phân cảnh, xây dựng nhân vật, cho đến chỉ đạo diễn xuất của các diễn viên.
Tuy nhiên, nếu một bộ phim có một nhà biên kịch độc lập, họ sẽ tập trung hơn vào việc viết kịch bản và cung cấp ý tưởng cho đạo diễn. Việc phân chia rõ ràng các vai trò giữa nhà biên kịch và đạo diễn sẽ giúp tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh và chất lượng hơn.
Khi một đạo diễn có một nhà biên kịch chuyên nghiệp đồng hành trong quá trình thực hiện bộ phim. Việc có một nhà biên kịch chuyên nghiệp sẽ giúp đạo diễn:
- Có kịch bản tốt hơn.
- Có thêm ý tưởng sáng tạo.
- Giảm áp lực và tiết kiệm thời gian.
- Tạo ra sản phẩm chất lượng hơn
- Tăng tính logic và logic của câu chuyện.
- Tăng tính tương thích giữa kịch bản và phân cảnh.
- Tăng khả năng thu hút đầu tư.
- Tạo ra sản phẩm đa dạng và sáng tạo.
Có trường đại học nào đào tạo chuyên ngành biên kịch hay không ?
Có nhiều trường đại học trên thế giới đào tạo chuyên ngành biên kịch, tuy nhiên ở Việt Nam thì chưa có trường đại học nào đào tạo chuyên ngành biên kịch cả.
Tuy nhiên, có một số trường đại học và học viện đào tạo các ngành liên quan đến nghệ thuật và truyền thông, và có chương trình giảng dạy môn biên kịch, ví dụ như:
- Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh TP.HCM
- Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội
- Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp
- Trường Đại học Ngoại ngữ – Tin học, Đại học Quốc gia TP.HCM
Muốn làm biên kịch học ngành gì?
Nếu bạn muốn trở thành một nhà biên kịch, có nhiều lựa chọn về ngành học để tiếp cận với nghề này. Một số ngành có thể hữu ích cho việc trở thành nhà biên kịch gồm:
- Ngành Kịch: Đây là ngành học cung cấp kiến thức và kỹ năng trong lĩnh vực sân khấu, kịch nói, kịch hát, kịch đương đại và kịch thiếu nhi. Nếu bạn muốn trở thành biên kịch sân khấu, ngành này là một lựa chọn tốt để bắt đầu.
- Ngành Điện ảnh: Ngành này cung cấp cho bạn kiến thức về sản xuất phim và các khía cạnh kỹ thuật của điện ảnh. Những khóa học như biên kịch điện ảnh, kịch bản điện ảnh và lồng tiếng là những khóa học có thể hữu ích cho việc trở thành một nhà biên kịch điện ảnh.
- Ngôn ngữ học: Nghiên cứu về ngôn ngữ và văn học có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về cách sử dụng từ ngữ và tạo câu chuyện phù hợp. Nếu bạn quan tâm đến việc trở thành một nhà biên kịch cho truyền hình hoặc phim, thì ngành này có thể hữu ích cho bạn.
- Marketing và quảng cáo: Các nhà biên kịch trong lĩnh vực quảng cáo và marketing cần có kiến thức về kinh doanh, truyền thông và nhu cầu của khách hàng. Nếu bạn muốn trở thành biên kịch cho quảng cáo, hãy xem xét khóa học về marketing và quảng cáo.
Tuy nhiên, không nhất thiết phải học các ngành trên để trở thành một nhà biên kịch. Những kỹ năng quan trọng khác bao gồm viết lách, khả năng sáng tạo, tư duy logic và kỹ năng giao tiếp. Bạn có thể học các kỹ năng này thông qua các khóa học trực tuyến, tập viết và thực hành nhiều hơn để phát triển bản thân
Ngoài ra bạn có thể thảm khảo các khoá học biên kịch ngắn hạn của của nghệ sỹ như : Khóa biên kịch Nghệ Sỹ Trịnh Kim Chi tại trường Sân Khấu Điện Ảnh, khóa biên kịch của Nghê Sỹ Vũ Xuân Trang, hoặc bạn có thể tham khảo khóa học biên kịch cùng Đạo Diễn Lê Hay tại sân khấu Ngôi Sao Mới
Vâng trên đây là vài thông tin thú vị về nghề biên kịch, và vẫn còn nhiều điều thú vị khác về ngành nghề này, nếu bạn quan tâm hãy cập nhật thường xuyên cùng “Góc Nhìn Nghệ Thuật Lê Hay” nhé!
